Uit de Droom Gebeld: Het Leven van een Tolk

Vannacht werd ik twee keer uit mijn bed gebeld. En vanochtend hoefde ik niet eens te wachten tot mijn wekker afging, want er was alweer een beller. En daar ben ik blij mee! Als tolk ben ik een onmisbare schakel in de communicatie tussen mensen die elkaar niet verstaan. Of het nu de politie is, een advocaat, de grensbewaking of een gemeentelijke instantie: mijn werk gaat 24/7 door. 

Het leven van een ad-hoc tolk is nooit saai. Je neemt de telefoon op, de belcomputer meldt: “Er is een tolkdienst in de taal – Oekraïens – voor de politie. Wilt u deze dienst aannemen?” Voordat de computer uitgesproken is, kies ik al ‘1’. En dan begint het avontuur. Wat is er aan de hand? Een dronken vrachtwagenchauffeur die meegenomen is voor verhoor? Een vrouw die gevlucht is voor huiselijk geweld? Of iemand op de luchthaven die te horen krijgt dat hij is gearresteerd en zijn vlucht zal missen vanwege een openstaande boete? 

Het is niet alleen vertalen van de ene taal naar de andere. Bij politie en justitie worden regelmatig termen en begrippen gebruikt waar zelfs een gemiddelde Nederlander niet mee bekend is. En soms zijn de culturele verschillen groot. Iemand die is opgegroeid in de voormalige Sovjet-Unie moet vaak wennen aan het idee dat de politie er ook is om te helpen en dat zij rechten hebben. Ik help hen dat te begrijpen én zorg ervoor dat hun boodschap goed overkomt. 

Daarnaast zijn er onverwachte situaties: mensen die Oekraïens lijken te spreken, maar eigenlijk alleen Russisch verstaan of vaak met een zwaar plattelandsaccent. Of Nederlandse contactpersonen die verwachten dat ik door de telefoon weet wat er op een formulier staat dat ze aan de andere kant van de lijn beschrijven. En dan zijn er nog verdachten die al scheldend tegen mij roepen: “Vertaal dat maar lekker!” Dus zeg ik tegen de politie: “U bent een volgevreten baviaan met de helft van de hersencellen van een aarsmade.” Of zoiets.(En dat is soms nog een milde belediging.) 

Als tolk spreek ik altijd in de eerste persoon. Ik zeg niet: “Mevrouw zegt dat…” maar: “Ik ben gisteravond dronken gevoerd en toen ik wakker werd, zag ik zes naakte mannen rond mij staan en lag ik vastgebonden aan een bed.” Het vraagt concentratie en emotionele veerkracht om zulke verhalen te vertalen, zeker als je vijf minuten eerder nog half in dromenland was. 

De diensten zijn gebroken, de slaap vaak slecht, en de verhalen soms traumatisch. Maar ik doe het graag. Het geeft mij voldoening om politiediensten, justitie en andere overheden te steunen. Het is mijn manier om bij te dragen aan een betere en veiligere samenleving. 

Hoewel ik jarenlang afhankelijk was van tolkenbureaus, ben ik nu ook blij met directe opdrachten. Dus ik zeg tegen iedereen: bel mij vooral vaak uit bed! 

P.S   Vanwege de geheimhoudingsplicht, bevat de tekst fictieve personages en verhalen uit andere universums of mijn dromen.

© Svitlana Smischuk